4. Koningen als dienstknechten

1.4.4.3

Gezag in de Gemeente

Te bestuderen teksten:

We leven in een tijd van gezagscrisis. Ik denk, dat dit vooral een ‘geestelijk’ conflict is en past in de politiek van de vorst der duisternis. Het is de ‘verdeel en heerspolitiek’ die in tijden van grote verwarring en gezagsloosheid, de bodem moet rijp maken voor de grote ‘ordener’, die als de sterke man en werelddictator orde moet scheppen in de chaos, die geen andere wereldleider kan oplossen.

Voor ons als christenen is daarom de vraag dringend, wat geestelijk gezag is en hoe dit moet worden uitgeoefend.

1.4.4.3.1

Wat is eigenlijk geestelijk gezag?

Allereerst maar wat het niet is:

□

Het heeft niets te maken met ‘de baas spelen’ (heersen over elkaar)

□

Geen verkeerde geldingsdrang.

□

Geen compensatie voor minderwaardigheidsgevoelens.

Zodra dit op enigerlei wijze in het spel is, ontstaan er allerlei spanningen en frustraties door een geforceerd en onvolwassen gedragspatroon. Men gaat dan ‘op zijn strepen’ staan, stoot mensen af en belemmert anderen in hun geestelijke persoonlijkheidsvorming uit angst voor rivaliteit. Het prototype van de onvolwassen, gefrustreerde leider, die in plaats van opbouwt en richting aangeeft, afbreekt en schade toebrengt.

We vinden dit type leiders in de politiek en in de maatschappij, in het gezin, maar óók... in de gemeente van Christus.

1.4.4.3.2

Een Goddelijk principe

Allereerst wil ik stellen, dat gezag een geestelijk en goddelijk principe is. Goddelijk gezag van de Schepper over al wat leeft en door Hem gedelegeerd gezag in allerlei relaties en op allerlei terrein.

Jezus zei tot Pilatus als wereldlijk bestuurder, dat hij geen gezag zou hebben, tenzij het hem van boven was gegeven.

Joh. 19:11

Romeinen 13:1 spreekt over overheidsgezag, waarmede ook de christen te maken heeft. Uiteraard is hierin de eerste gehoorzaamheid aan Christus de beslissende factor en kan dit in geen geval inhouden, dat de christen tegen zijn geweten en tegen het Woord Gods in tot gehoorzaamheid kan worden geroepen.

Rom. 13:1

1.4.4.3.3

Ook in de gemeente

Ook in de gemeente is er sprake van gezagsverhoudingen. Jezus stelde de ambten en bedieningen in. Als ambtsdragers en dienaars dienen wij onder ogen te zien:

Gezag in de gemeente is ontleend aan Christus.

Het is van Hem afhankelijk en het is ‘in Zijn Naam’. Het dient daar dan ook alle kenmerken van te dragen. Het is eigenlijk een verlengstuk van Christus’ gezag en derhalve gedelegeerd gezag. Deze benaming geeft tevens het karakter aan van dit gezag, dat uit God voortspruit. Het vraagt om delegatie. In navolging van de Heer dienen wij gezag te delegeren en het zo met anderen te delen. Blijft dit achterwege, dan ontstaat het autoritair gezag uitoefenen met als eindpunt dictatuur.

Gezag heeft te maken met verantwoordelijkheid en wel voor een bepaald gebied.

Dit is zeer belangrijk. Je kunt gezag hebben op een bepaald terrein en op een ander gebied totaal geen zeggenschap hebben.

Het is nodig te weten, waar Christus je gesteld heeft. Het is noodzakelijk je grenzen te kennen en deze niet te overschrijden.

De Romeinse hoofdman kende precies het terrein waar hij gezag had en erkende tevens het gezagsgebied van Jezus.

Matth. 8:8, 9

Jezus erkende het gezag van de keizer.

Luc. 20:25

Het is voor de gezagdrager belangrijk het gezag van de ander op diens gebied te erkennen en te respecteren. De voorganger respecteert zo ook het gezag, dat hij delegeert aan de oudsten, de diakenen, de afdelingsleiders, elk op hun eigen terrein. Hij geeft op zijn beurt leiding aan het geheel, treedt, als het nodig is, corrigerend op. Hij leert de gemeente het principe van gezag te respecteren en geeft daarin zelf het voorbeeld.

Vaak spelen ‘prestigekwesties’ een grote rol.

Iemand, die niet bereid is zich te stellen onder gezag, dat boven hem staat en die niet bereid is respect te tonen voor ander gezag heeft niet het recht gehoorzaamheid te vragen.

Andere gezagsterreinen zijn ook maatschappelijke gebieden als gezin, school, beroep, enz.

Bij gebrek aan respect voor verbanden buiten de gemeente, dringen geestelijke leidslieden zich soms in op gebieden van de levenssfeer van hun gemeenteleden of anderen waar zij geen eigenlijk gezag hebben, doch hoogstens adviserend mogen optreden...

Belangrijk is dat wij weten waar onze beperkingen, maar óók waar onze mogelijkheden liggen, zodat wij noch naar de ene zijde doorslaan, noch naar de andere zijde tekort schieten. Het is niet eenvoudig in onze tijd, met het sterke gevoel en besef van de persoonlijke vrijheid en eigen verantwoordelijkheid van het individu, een modus te vinden om de verhoudingen in de gemeente op een geestelijke en gezonde wijze te laten functioneren.

In het zoeken naar structuren, die de gemeente moet bewaren voor al te grote vrijheid voor het vlees, kon ook de herdersbeweging ontstaan.
Een structuur, die zo ingrijpend de persoonlijke verantwoordelijkheid van de gelovige tegenover de Opperherder aantast, dat hier uiterste voorzichtigheid is geboden. Het gevaar is dat afhankelijke en zwakkere personen nog afhankelijker gemaakt worden, terwijl voor meer sterkere persoonlijkheden de weg tot overheersing van de medegelovigen gebaand wordt. Nu dan toch het woord herder gevallen is, willen we dit wat nader beschouwen en uitwerken.

1.4.4.4

Herderschap

Te bestuderen teksten:

Ik zou 3 belangrijke aspecten van deze bediening willen bezien en wel:

□

Leiderschap (Roeping, moed en autoriteit)

□

Discipelschap (Gehoorzaamheid en nederigheid)

□

Gemeenschap (Liefde en openheid)

Deze drie dienen alle doordrenkt en bezield te zijn van het dienaarschap!

1.4.4.4.1

Leiderschap

De herder is ook een door God geroepen leider. Deze roeping vinden we zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament en zij ontvangen een duidelijke opdracht met bijbehorend gezag, kracht en bekwaamheid.

Het Griekse woord ‘‘hegeomai’’ betekent leiden, geleiden, denken, geloven. Een leider gaat als gids vooraan, als denker stippelt hij de wegen uit, als strateeg bedenkt hij plannen en als gelovig leider gebeurt dit onder leiding en afhankelijkheid van de Heilige Geest.

In Hebreeën 13:7, 17 en 24 wordt het vertaald als voorgangers, die het Woord Gods spreken, wiens geloof nagevolgd dient te worden, op wiens einde van het geloof gelet kan worden als voorbeeld, aan wie gehoorzaamheid verschuldigd is, die rekenschap af dienen te leggen van de zielen, die hun zijn toevertrouwd en die van de apostelschrijver de hartelijke groeten ontvangen samen met de andere heiligen.

Hebr. 13:7, 17, 24

De leider staat onder het gezag van Christus. Hij mag geen gezag uitoefenen buiten Christus om. Hij is slechts uitvoerder van Christus’ gezag en handelt niet naar eigen willekeur. Wordt het losgemaakt van Christus en het Woord, dan is het puur vleselijk. Het wordt ‘heersen over elkaar’, ‘elkander betuttelen’ en is voortdurend grensoverschrijdend bezig op andermans gezagsgebied.

Mozes is een goed voorbeeld van een leider, waarbij gezag wordt gedelegeerd. Op advies van Jethro stelde hij rechters aan, die elk over een aantal mensen gesteld werden en wel over 1000, 100, 50 en 10. Verder zonderde hij 70 oudsten af om samen met hem de last te dragen.

Ex. 18:17-27; Num. 11

In het Nieuwe Testament wordt aangegeven, dat Christus het Hoofd en de Opperherder is. Als Hogepriester wandelt Hij tussen de 7 kandelaren (beeld van het geheel van alle gemeenten van alle tijden en plaatsen).

Ef. 2:22; 1Petr. 5:4;
Openb. 1:13

Christus heeft in Zijn handen de 7 sterren, die de engelen (de boden, ambassadeurs) van Christus worden genoemd. Zij vertegenwoordigen Christus bij de plaatselijke gemeente en de gemeente bij Christus. Elke ster heeft de verantwoordelijkheid over een gemeente en we zien hier mogelijk het principe van de plaatselijke gemeenteleider (voorganger), die direct onder Christus’ gezag staat.

Openb. 1:16

Dit betekent ook, dat een volwassen plaatselijke gemeente zelfstandig is. Het is wel zaak, dat er een plaatselijke ordening is van oudsten en diakenen, die de voorganger bijstaan in zijn taak.

Er zijn zeker wel ambten (Charisma), die geroepen zijn om breder te dienen dan de plaatselijke gemeente, maar dan spreek ik liever over een bediening voor de universele Gemeente. Het gezag, dat met deze bediening samenhangt, kan profetisch of leerstellig gezag zijn, maar zal niet het bestuurlijk en verantwoordelijk gezag van de plaatselijke gemeente aantasten.

Het is voor de opbouw van het werk zeker nuttig, dat er regionale, landelijke, continentale of wereldwijde verbanden zijn, zolang deze de zelfstandigheid van de gemeenten niet aantasten.

Samenwerking tussen de verschillende gemeenten bevorderen ook de wederzijdse bevruchting van hetgeen de Geest in de gemeenten doet. Het werkt zo nodig corrigerend en bewaart voor geestelijk isolement, waardoor dingen kunnen scheefgroeien.

1.4.4.4.2

Discipelschap

In het Grieks ‘‘mathêtès’’: discipel of leerling. Iemand, die onderwezen wordt door een leraar en diens volgeling is.

Jezus stelde, dat zij, die in Zijn Woord zouden blijven, echt Zijn discipelen zijn, de waarheid zouden verstaan en door de waarheid vrijgemaakt zouden worden. In Johannes 15 wordt nog toegevoegd, dat ook het vruchtdragen kenmerk van het ware discipelschap is.

Joh. 8:32

Joh. 15:7, 8

We spraken over gezag en autoriteit van de leider. Als tegenpool van de verzoeking om te heersen over de kudde wordt de leider getraind om een gehoorzaam en nederig discipel te zijn.

1Petr. 5:3

Mozes werd 40 jaar achter de schapen gezet, David werd gevormd en geslepen door Saul. Petrus kwam door zijn verloochening tot een bankroet, waardoor zijn bediening diepte kreeg. Elke door God geroepen leider wordt geslepen door allerlei toegelaten of toebedeelde situaties en mensen.

Zijn discipelschap zal in de eerste plaats tegenover zijn Heer tot uitdrukking komen.

Daarnaast zal hij een respectvolle en nederige houding innemen tegenover het gezag van de ander. Er kan gezag boven een leider zijn, gelijkwaardig gezag en gezag op lager niveau. Een goed discipel zal de juiste houding tegenover elk kunnen innemen.

Volgeling of Discipel

ONLINE TE BESTUDEREN/LEZEN

Van dezelfde schrijver een studie over Discipelschap

Volgeling of Discipel

1.4.4.4.3

Gemeenschap

Dit is ook zeer belangrijk. Een goed onderling contact tussen de leider en degenen die hij mag leiden. Het aspect van de liefdevolle benadering speelt hier een belangrijke rol.

We lezen van Jezus, dat Hij met innerlijke ontferming bewogen werd.

De leider moet niet onbereikbaar zijn in zijn ivoren toren.

In het Grieks vinden we hier het woord ‘koinonia’, vertaald als ‘gemeenschap’, ‘deelneming’, ‘deel hebben aan’, ‘hulpbetoon’, ‘mededeelzaamheid’, enz. Dit zijn alle begrippen, die spreken van een nauwe liefdevolle band, waarbij onderling wordt gedeeld in een geest van openheid.

Ook hierin is Christus het grote voorbeeld, die zijn rijkdommen niet voor zichzelf heeft gehouden, maar zich zelf volkomen heeft ontledigd en zich onder de mensen als het ware heeft gedistribueerd.

Col. 3:12; Filip. 2:1

Er zou hier verder nog veel over te zeggen zijn, het is zeker niet volledig, maar geeft enigszins aan wat de grondbeginselen zijn van leiderschap in de geest van Christus tot dienstbetoon.